Otomotiv bakım sektöründe kadın istihdamı sorunu

(ANKARA)- Türkiye ve dünyada otomotiv bakım sektörü, kadın çalışan oranları açısından ciddi bir fark bulunuyor. Küresel ölçekte kadın çalışan oranı sadece yüzde 7,3 iken, Türkiye'de bu oran yaklaşık yüzde 14 civarında seyrediyor. Bu durum, sektörde kadınların daha fazla yer alabilmesi için destekleyici ve sürdürülebilir çözümler üretilmesini zorunlu kılıyor. Bowax franchise yatırımcısı Çiğdem Akova, sektörün geleceği adına kadın girişimciliğini teşvik edecek adımlar attıklarını belirtiyor.

Dünyada otomotiv bakım ve “car care” sektörü, geleneksel olarak erkek egemen yapısıyla bilinen sektörlerin başında geliyor. Catalyst tarafından yayınlanan 2024 yılı raporuna göre, küresel ölçekte otomotiv bakım-onarım pozisyonlarında kadın çalışan oranı sadece yüzde 7,3 ve bu oran uzun yıllardır istikrarlı biçimde düşük kalmaya devam ediyor. Bu düşük oran, sektörün kadın istihdamı açısından ciddi bir fark olduğunu gözler önüne seriyor. Avrupa Birliği verilerine göre, genel otomotiv sektörü içerisinde kadın yönetici pozisyonları da yalnızca yüzde 16,9 oranında. Bu rakamlar, sektörde kadın istihdamı açısından ciddi bir açık olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.

Türkiye özelinde ise Otomotiv Sanayii Derneği'nin 2023 raporuna göre sektör çalışanlarının yalnızca yüzde 14'ünü kadınlar oluşturuyor ve bu oranın artırılması için adımlar atılması gerektiği belirtiliyor. Sektördeki bazı yenilikçi markalar ise bu oranı yükseltmek için çeşitli girişimlerde bulunuyor ve bu girişimler sektör tarafından yakından takip ediliyor.

Kadın çalışan oranı çok düşük seviyede

Dünya genelinde kadınlar, otomotiv sektöründe oldukça sınırlı oranda istihdam ediliyor ve bu durum özellikle bakım-onarım alanında daha belirgin hale geliyor. Çalışma ortamının fiziksel gereklilikleri, sektöre dair ön yargılar ve yeterli teşvik mekanizmalarının bulunmaması, kadınların otomotiv bakım ve “care care” sektörüne girişini sınırlıyor. Catalyst 2024 raporuna göre, kadınların sektörde karşılaştıkları zorluklar, mesleki eğitim ve kariyer gelişimi süreçlerinde bazı engeller oluşturuyor.

Bowax girişimcilerinden franchise yatırımcısı Çiğdem Akova, sektördeki bu tabloya dikkat çekiyor ve şöyle diyor: "Kadınların otomotiv sektörüne daha fazla katılımı sağlanmalı çünkü sektörümüzün tüketici profili önemli ölçüde kadınlardan oluşuyor. Marka, ekosistem içinde kadın girişimciliği teşvik etmek ve kadın istihdamını artırmak üzere sistematik adımlar atıyor. Kadınların otomotiv sektörüne daha fazla katılımı sağlanmalı çünkü sektörümüzün tüketici profili önemli ölçüde kadınları da kapsıyor. Bowax sayesinde bu alana adım atabildim ve bugün sektörde bir kadın girişimci olarak varlık gösterebiliyorsam, bu Bowax’ın sunduğu destek ve fırsatlar sayesindedir. Kadınların sektördeki varlığı, müşterilerle daha etkin ve empati kurabilen bir hizmet ortamı yaratıyor."

Düşük kadın istihdamının sektöre olan etkileri

Kadınların ‘car care’ sektöründeki düşük katılım oranı, yalnızca sosyal eşitsizlikle sınırlı kalmayıp, sektörün yenilikçilik kapasitesini de olumsuz etkiliyor. Yapılan araştırmalar, çeşitli perspektiflere sahip iş gücünün daha yenilikçi çözümler ve yaklaşımlar ürettiğini gösteriyor. Catalyst raporu da benzer şekilde kadınların düşük katılımının sektörde yenilikçi yaklaşımların gelişimini sınırladığını ortaya koyuyor. Otomotiv Sanayii Derneği raporuna göre, sektörün gelişimi için kadın bakış açısına ihtiyaç duyuluyor ve kadınların sektöre dahil edilmesi, ürün ve hizmetlerin çeşitlenmesine yardımcı oluyor. Kadınların sektöre düşük katılımı nedeniyle otomotiv bakım sektöründe yenilikçilik ve müşteri memnuniyetine yönelik farklı bakış açıları yeterince değerlendirilemiyor. Sektöre kadın bakış açısının yeterince dahil edilmemesi, uzun vadede sektörel büyümeyi ve tüketici memnuniyetini sınırlandırabilecek bir risk olarak görülüyor.

“Kadınları geleceğe hazırlıyoruz”

Kadın istihdamını artırmaya yönelik sektörde atılan adımlar içerisinde eğitim ve girişimcilik odaklı projeler öne çıkıyor. Sektörde bu tür sürdürülebilir ve etkili çözümler sunan kurumlar, kadınların daha fazla yer almasına yardımcı oluyor. Avrupa'da otomotiv bakım ve car care sektöründeki başarılı kadın istihdam projeleri, sektörel kalkınma için örnek oluşturuyor ve benzer uygulamalar Türkiye'de de yaygınlaşıyor.

Marka, bu ihtiyaca yönelik olarak kadınların sektörde daha fazla yer alabilmesi için özel eğitim programları geliştiriyor. Bowax Academy, sektöre girmek isteyen kadın girişimcilere ve teknik personele hem teorik hem de pratik eğitim imkânı sunuyor. Akova, Bowax Academy’nin bu süreçteki rolünü şu sözlerle ifade ediyor:

 "Bowax Academy, kadınların otomotiv sektörüne rahatlıkla adım atabilmesi için tasarlanmış bir ekosistem. Burada eğitim alan kadınlar, sektörde sadece var olmakla kalmayıp aynı zamanda güçlü girişimciler ve profesyoneller olarak geleceği şekillendiriyorlar. Bizim için önemli olan sadece eğitim vermek değil, kadınları geleceğin sektör liderleri olarak hazırlamak ve onları güçlendirmek. Ayrıca, sürekli destek ve rehberlik hizmetleriyle, kadınların sektördeki kalıcılığını artırmayı hedefliyoruz."