Özbekistan'da 'Cumhurbaşkanına hakaret' davaları artıyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden 'yargılamaları durdurun' çağrısı

(ANKARA) – İnsan Hakları İzleme Örgütü, Özbekistan’a ‘internet üzerinden Cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla yapılan yargılamaları durdurma çağrısı yaptı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü 30 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, Özbekistan'da giderek artan sayıda kişinin beş yıla kadar hapis cezası öngören ‘internet üzerinden cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla yargılandığını ve hapsedildiğini söyledi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü Hugh Williamson “Özbekistan'da insanlar misilleme korkusu olmadan cumhurbaşkanını ve diğer yetkilileri açıkça eleştirebilmelidir. Hükümet, ‘cumhurbaşkanına internet üzerinden hakaret’ suçunu acilen yürürlükten kaldırmalı ve bu suçlamayla hapse atılan herkesi serbest bırakmak için derhal adım atmalıdır” dedi.

Özbek Ceza Kanunu'nun 158. maddesinin 3. fıkrasında ‘Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'na basın veya diğer medya, telekomünikasyon ağları veya internet yoluyla alenen hakaret veya iftira’ suçlaması yer alıyor. Bu suçlamayla ilgili iddianame ve kararları inceleyen İnsan Hakları İzleme Örgütü, Özbekistan'daki yetkililerin vatandaşları ifade özgürlüğü haklarını şiddet içermeyen bir şekilde kullandıkları için haksız yere yargıladıklarını tespit etti ve Özbek yetkilileri Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve ailesini eleştiren vatandaşları yargılamaktan vazgeçmeye ve bunu suç sayan yasayı yürürlükten kaldırmaya çağırdı.

Cumhurbaşkanı Mirziyoyev 2020 yılında hakareti suç olmaktan çıkarma sözü vermişti ancak Mart 2021'de Özbekistan, hakaretten daha da geniş bir suç olan ‘cumhurbaşkanına çevrimiçi hakareti’ suç haline getiren yeni bir hüküm getirdi.

Williamson, “Bu ‘cumhurbaşkanına hakaret’ davaları, Cumhurbaşkanı Mirziyoyev'in reform vaatleriyle alay etmekte, bunun yerine güçlü selefi İslam Kerimov'un muhalefeti bastırmak ve eleştirel sesleri susturmak için kullandığı taktiklere başvurmaya istekli olduğunu göstermektedir. İnsanları hakaret suçlamasıyla hapse atma uygulamasının haklara saygılı bir ülkede kesinlikle yeri yoktur” ifadelerini kullandı.